Tuesday, December 5, 2017
"පැරණි ජන සන්නිවේදන ක්රම"
"ජන නැටුම්"
- කුළු නැටුම්
- කළගෙඩි නැටුම්
- පන්තේරු නැටුම්
- ගොයම් නැටුම්
- රබන් නැටුම්
- මෝල්ගස් නැටුම්
"ජන කතා"
“අපි අන්දරේ සමග ගඟට නාන්නට යමු... එක් එක්කෙනා කුකුළු බිත්තරයක් සඟවා ගෙන ගිය යුතුය. නාන විට, දිය යට ගොස් කුකුළු බිත්තරයක් ගෙනෙන්නට කතිකා කරගමු...“ මේ අදිකාරම්වරු රහසින් කරගත් කථාවය.
“නාන්නට යමු...“ යි කී කල, අන්දරේ ද “හොඳයි...“ කියා පිටත් විය. සියල්ලෝම ගොස් ස්නානය සඳහා ගඟට බැස්සෝය.
“දිය යට ගොස් කුකුළු බිත්තරයක් ගෙනෙන්නට පුළුවන් කාට ද ?“ යි මහ අදිකාරම් තුමා විමසා සිටියේය. “මට පුළුවන්... මට පුළුවන්...“ කියා අදිකාරම්වරු සියල්ලෝම කීහ. ඔවුන්ගේ ප්රයෝගය අන්දරේ නොදැන “මටත් පුළුවනි...“ යි කීය.
සියල්ලෝම දිය යට ගොස් යලි උඩ මතු වූහ. අදිකාරම්වරු අත් දික් කොට කුකුළු බිත්තර පෙන්නුවෝය. එවිට අන්දරේට ඔවුන්ගේ කපටිකම තේරුණේය.
කුකුළෙකු අත්තටු ගසන්නා සේ, හේ අත් දෙක දියෙහි ගසා “කුක්කු කූ කූ... කවුරුත් කිකිළියෝ ! මම පමණයි කුකුළා...!!!“ යනුවෙන් කීය.
අදිකාරම්වරු මහත් ලැජ්ජාවට පත් විය.ඔවුහු ඒ බැව් නොහඟවා, මහත් සේ සිනාසුනෝය !
මෙවැනි ජන කතා රැසක් දැකිය හැකිය.මේවා ඉතාමත් රසවත් හා උපදේශාත්මක කතා ලෙස හැදින් විය හැකිය.සරල භාෂාවකින් මෙම ජන කතා කිම නිසා ලොකු කුඩා සියලු දෙනාට මනාව තේරුම් ගැනීමට හැකියාව ඇත.
"ජන විශ්වාස"
ගැමි විශ්වාසය අනුව කාලය බොහෝ වැදගත් අංගයකි.මෙහිදී සුබ කටයුතු සදහා නැකැත් බැලීම,රාහු කාලය මග හැරීම සිදු කරයි.එමෙන්ම කාන්තාවන්ට සවස් කාලය නිවසින් පිටවිම, රාත්රි ගමන් යාම ආදිය නුසුදුසු බවත් යක්ෂ බැල්ම වෙටෙනවාය යන විශ්වාසය ගැමියන් අතර වේ.
විවිධ වෘක්ෂ පිළිබඳ ගැමි විශ්වාසයන් බොහෝය. සමහර වෘක්ෂ වල දේවිදේවතාවුන් වාසය කරන බව විශ්වාසය විය. වෘක්ෂ අතර කිරිවෘක්ෂ වලට ලැබෙන ස්ථානය විශේෂිතය. ඉන් කොස් ,නා,නුග වෘක්ෂ ප්රධානය. කිරි වෘක්ෂ ගැමියන් තුළ සශ්රීකත්වය පිළබිඹු කරන දෙයක් ලෙස විශ්වාස කරයි. බෞද්ධයන් බෝධීන් වහන්සේට ප්රධාන තැනක් ලබා දී ඇත. බෞද්ධ ජනතාව අතිශය ගෞරව කරන බෝධීන් වහන්සේට මල්, පහන්, සුවඳ දුම්, සිවුරු ආදිය පූජා කරන්නේ,ප්රාර්ථනා කරන්නේ මේ නිසාවෙනි.
ජනශ්රැතියේ අංග අතර විවිධ සත්ව වර්ග පිළිබඳ විශ්වාස රාශියකි.යම් යම් සතුන් සුභ අසුභ ලෙස ඔවුන් දැකිය.පුසා මුහුන සේදීම,පොල්කිච්චන් දෙදෙනෙකු දැකිම,කුකුලා හැඩිම සුබ ලෙස විශ්වාස කළේය.හුනා හැඩිම,බල්ලන් කන්පට ගැසීම,පොල්කිච්චේකු දැකිම අසුභ දේවල් ලෙස විශ්වාස කරනු ලැබීය.
ජීවිතයේ දී සිදුවන අයහපත් ක්රියාවලට ජන විශ්වාසයක් තිබේ. ගැමියන් තුල ඇස්වහ,කටවහ,හෝවහ දෝෂ පිළිබද විශ්වාසයක් ඇත.ඒවයින් මිදීමට වතුර මැතිරිම,දෙහි කැපිම,වත් පිළිවෙත් කිරීමත් සිදු කරයි.
මෙවැනි විශ්වාස අතර සෙත් කවි හා වස් කවි වලට ලැබෙන්නේ ප්රමුඛ තැනකි. සෙත් කවි මගින් තමාට යහපත, සෞභාග්ය උදාවේ. වස් කවි තුළින් සාප කිරීමක් සිදු කරයි.එමෙන්ම ජෝතිෂ්ය සාත්තර දැඩි ලෙස විශ්වාස කරනු ලබයි.ඒ අනුව වත් පිළිවෙත් සිදු කිරිම ද කරනු ලබන්නේ දැඩි විශ්වාසයෙනි.
ජන විශ්වාස නිසා සමාජය යම් සංවරණයකට ලක් කළා යැයි පැවසිය හැකිය.මෙයද ප්රාදේශීය ලෙස වෙනස් විය.එමෙන්ම ස්ව කැමැත්ත මත පිලිගැනීම හෝ නොපිළිගැනිම සිදු විය.නමුත් සමාජයට බොහෝ විට හොද පනිවිඩයක් මේ තුලින් ලබා දීමත් මිනිසුන් පාලනයකට නතු කිරිමටත් සමත් වූ ජන සංනිවේදනයක් ලෙස දැක් විය හැකිය.
"ජන නාට්ය"
මේ අයුරින් අපට හදුනාගත හැකි ජන නාට්ය වනුයේ,
*සොකරි
*කෝළම්
*නාඩගම්
නමුත් සොකරි නාටකයේ පොදු කථාව මෙසේය.ගුරු හාමි නැමැත්තා ඔහුගේ බිරිඳ වන සොකරිය සහ පරයා සමග ලංකාවට පැමිණ පදිංචියට ඉඩමක් සොයති.තඹරාවිටදී ඔවුන්ට වෙදරාළ කෙනෙක් ඉඩම් කැබැල්ලක් දෙයි.එහි ගෙයක් සාදාගෙන සිටින අතර ගුරු හාමිගේ කකුල බල්ලෙක් සපාකයි.ඔහුට වෙදකම් කිරිමට කැඳවනු ලැබු වෙදරාල සමඟ සොකරිය රහසිගතව පලායයි.කෙළවර ආපසු සියළු දෙනා සමාදානවෙයි.මුලික වශයෙන් කථාව එසේ වුවද රංගනයේදී නොයෙකුත් අතුරු කථා රසවත් සිදුවීම් අපමණව නිරූපණය කෙරේ.
හාස්ය රසය ලබා දෙමින් කරනු ලබන මෙම නාටකය ගැමියන්ගේ ජීවන ගමනේ දුක් පීඩා මොහොතකට නතර කරනු ලබයි. බෙර වයමින් ජන කවි විලාසයෙන් මෙහි කවි ගායනා කරනු ලබයි.එහි එන සරල කවියක් පහත දැක් වේ.
ළැම දිලිසෙන්නේ
කෝළ නැතුව සබයට
එළි බැසලා නටන්නේ
මාල කරට දමා
හැට්ට සළු පළදින්නේ
බාළ සොකරි ළමා මෙනුඹ
නටා වරෙන්නේ ”
"ජන වෙදකම"
පමණක් රෝග සදහා ගැමියන් බෝධි පුජා පැවැත් විම සිදු කල අතර දෙවියන් පිළිබදවද දැඩි විශ්වාසයක් තිබූ අතර පුජා පැවැත් විමද සිදු කරනු ලැබීය.
ජන වෙදකම තුලින් පෙර සිටම රෝග රැසකට ප්රතිකාර කරනු ලැබීය.බොහෝ විට පරම්පරාවෙන් පරම්පරාවට මේ වෙදකම් හුරුව ලැබීය.මෙයද සාර්ථක ලෙස සන්නිවේදනය තුලින් මුඛ පරම්පරා ගතව පැවැතුනු ක්රමයක් විය.
"තේරවිලි"
තේරවිලි බොහෝ විට විනෝදාස්වාදය සදහා,වැඩ බිමේදී වෙහෙස මග හරවා ගැනීමට යොදා ගන්නා ලදී.කෙටි තේරවිලි,තුන් තේරවිලි මෙන්ම තේරවිලි කවි ද ජනයා විසින් භාවිතා කරන අතර මෙය ඉතා රසවත් ජන අංගයක් ලෙස දැක්විමට පුළුවන. එවැනි තේරවිලි කිහිපයක් පහත වේ.
*ගහක් උඩ ගෙඩියක් ගෙඩියක් උඩ ගහක් - අන්නාසි
*අලියා නොයන මග - ඉණිමග
*පුංචි ලිදේ වතුර රසයි - තැබිළි ගෙඩිය
*කැලේට පාන - අක්කපාන
*කෑවොත් පළතුරක් කැපුවොත් මරණයක් - බෙලි
*උඩිනුත් ගින්දර
යටිනුත් ගින්දර
මැදින් සවුන්දර
කාන්නේ පාන්දර - ආප්ප
*ඇදල ගත්තා - දමල ගැහුවා
මලක් පිපුනා - මල පරවුනා - ගිනිකුර
*පලයන් බස් එක පතහට - පලයන් නම් පෝ,බස් එක නම් රිය,පතහට නම් වල- පෝරියවල - වාරියපොළ
*ටින් ටින් ගාන්නා තෝරා එවාපන්
ටං ටං ගාන්නා තෝරා එවාපන්
මගවැලී පිසින්නා තොර එවාපන්
දෙගම්බඩ රජා තෝරා එවාපන්
-ටින් ටින් ගාන්නා ලේනා නොවේදෝ
ටං ටං ගාන්නා ගෝනා නොවේදෝ
මගවැලී පිසින්නා කුකුලා නොවේදෝ
දෙගම්බඩ රජා කිබුලා නොවේදෝ
*ගසට නමකි ගස මැරුනම වෙන නමකි
ගෙඩියට නමකි ගෙඩියේ සුබුලට නමකි
මදට නමකි මද කනකොට වෙන නමකි
මෙතුන් පදේ තෝරාලා කියන් සකි
-ගසට ගොයම් ගස මැරුනම පිදුරු ගස
පලට වී පලය සුබුලට කියන නම
සාලැට වසා සිටි කුඩු දහයියා රැස
මදට හාල් නම් බුදිනා බත්ය රස
"ජන ගී"
ජනශ්රැතියේ වැදගත් අංගයක් වන ජන ගී අප රටේ ජනප්රිය දෙයකි. ජන ගී මිනිසුන්ගේ අපේක්ෂා හැඟීම් හා අදහස් පෙන්වා දෙන දෙයකි.සිංහල ගැමි සමාජය දෙස බලන විට විශේෂ ජනකවි ගණනාවක් හඳුනා ගත හැක. ගොයම් කවි, පැල් කවි, පතල් කවි, පාරු කවි, ක්රීඩා කවි, සමයං කවි, තේරවිළි කවි, තහංචි කවි, කුල ගැන සඳහන් කවි, වන්නම් ආදී ලෙසය. මේ අතරින් ගොයම් කවි යනු ගොයම් කැපීමේදී හා පාගා ගැනීමේදී මෙන්ම පැළ සිටුවා ගැනීමේදී ගායනා කරන දෙයකි. ගැල් කරුවන් තනිකම හා කාලය මගහරවා ගැනීමට කරත්ත කවි භාවිත කරයි. පාරු පදින්නන් විසින් ගඟේ ඔරුවක් තුළ හෝ පාරුවක් තුළ තනිකම හා වෙහෙස නිවා ගන්නා ලද්දේ පාරු කවි කීමෙනි. බොහෝ අවස්ථාවල ක්රීඩා කවි ජන ක්රීඩා සඳහා යොදාන්නා ලදී.මෙවැනි ජන කවි තුලින් පාළුව,වෙහෙස,මහන්සිය මග හරවා ගැනිමට ගැමියන් කටයුතු කලෝය.මෙය ඉතා රසවත් මෙන්ම ඔවුන්ගේ උද්යෝගයට ද හේතු විය.
එවැනි ගොයම් කවි පහත දැක් වේ.
වරම් ගතිමි මිහිකත් දෙවි අතින් වරම්
වරම් ගතිමි සක්වල දෙවි අතින් වරම්
වරම් ගොයම් කැපුමට දෙවිදුගේ වරම්
ඇට වැල ඇරගෙනබැදගන් නැනෝ
සේලේ අරගෙන ඇදපන් නැනෝ
ගොයම් කපන්නට යමු අපි නැනෝ
රන්වන් පටි ඉන වට දිලිසෙනවා
හිරු දුටු පිනි බිදු ලෙස පහ වෙනවා
දුම්බර කෙතේ අපි ගොයම් කපනවා
Monday, December 4, 2017
"ප්රස්තාව පිරුළු"
1.කටුස්සාගේ කරේ රත්තරන් බැන්දා වගේ.
* යම්දෙයක වටිනාකම නොදන්නා කෙනෙකුට වටිනා යමක් පිරිනැමීම සිදු කල විට.
*ඉතා ළඟ ඇති ස්ථානයකට නොදන්නා කමින් බොහෝ දුරක් ගොස් පැමිණීම .
*අවධානම් ක්රියා වෙනකෙකු ලවා කර ගැනීම.
*නරක යමක් ඉවත් කර ඊටත් වඩා නරක යමක් ළං කර ගැනීම
*යමෙක් විස්තර නොදැන අරමුණක් නැති ගමනක් ගිය විට.
*ලබා ගැනීමට නොහැකි යමක් කෙනෙකුගෙන් ඉල්ලූ විට.
*වටිනා යමක් පරිස්සමට විනාශ වන තැනක තැබීමෙන් විනාශ වීම.
*නුසුදුසු පුද්ගලයකු අතට යමක් ලැබුණු විට වන හානිය.
*යහපත් යමක් කරන්න ගිය විට ඉන් කරදරයට වැටීම.
*කරදරයකට මුහුණ දී සිටියදී තවත් කරදරවලට පත් වීම.